Φωτογραφία των μαθητών της ελληνικής αποστολής, στην είσοδο του κτιρίου του  Αστεροσκοπείου ΑΠΘ

Διεθνής Ολυμπιάδα Αστρονομίας και Αστροφυσικής έτους 2017

Κατά τη διάρκεια της 26ης Γενικής Συνέλευσης της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης, στην Πράγα, τον Αύγουστο  2006, μια ομάδα αστρονόμων από διάφορες χώρες, συνεδρίασαν και μετά από εκτεταμένες συζητήσεις αποφάσισαν να προχωρήσουν, με όσα μέσα διέθετε ο καθένας, στη δημιουργία μιας ετήσιας Διεθνούς Ολυμπιάδας Αστρονομίας και η Αστροφυσικής (International Olympiad on Astronomy and Astrophysics ? IOAA) για μαθητές Λυκείου.

Σκοπός της IOAA είναι η προώθηση των εκπαιδευτικών διαδικασιών αλλά και ταυτόχρονα η ενίσχυση των ενδιαφερόντων των μαθητών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για την Αστρονομία και την Αστροφυσική. Στις Ολυμπιάδες δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές μιας χώρας να συναντήσουν μαθητές από άλλες χώρες με τα ίδια ενδιαφέροντα και να αναπτυχθούν φιλίες. Πολλές φορές, αργότερα, οι φιλίες αυτές  εξελίσσονται σε  διεθνείς ερευνητικές συνεργασίες.

Στις Διεθνείς Ολυμπιάδες Αστρονομίας και Αστροφυσικής οι διαγωνιζόμενοι μαθητές εξετάζονται σε τρείς γενικές θεματικές περιοχές: (α) Θεωρητική εξέταση, (β) Ανάλυση Δεδομένων και (γ) Παρατηρησιακές γνώσεις και δεξιότητες.

Τα έξοδα μετάβασης της αποστολής στη χώρα διεξαγωγής της Ολυμπιάδας τα αναλαμβάνει η συμμετέχουσα χώρα, ενώ όλα τα τοπικά έξοδα (εξετάσεις, διαμονή, διατροφή, ψυχαγωγία, κτλ.) αναλαμβάνει η χώρα υποδοχής.

Η πρώτη Ολυμπιάδα έλαβε χώρα στην Ταϊλάνδη, το Δεκέμβριο του 2007. Η χρηματοδότηση εξασφαλίστηκε από πολύ υψηλό επίπεδο, καθώς είχε τα ογδοηκοστά γενέθλιά του ο βασιλιάς τους, ο οποίος ήταν θιασώτης της Αστρονομίας!

Μέχρι σήμερα, Ολυμπιάδες Αστρονομίας και Αστροφυσικής έχουν διοργανωθεί στις παρακάτω χώρες:

Ταϊλάνδη (2007), Ινδονησία (2008), Ιράν (2009), Κίνα (2010), Πολωνία (2011), Βραζιλία (2012),??Ελλάδα (2013), Ρουμανία (2014), Ινδονησία (2015) και Ινδία (2016). Η επόμενη (11^η) Ολυμπιάδα θα γίνει στο Phuket της Ταϊλάνδης (12-21 Νοεμβρίου 2017).

Στην 1^η ΙΟΑΑ, το 2007, συμμετείχαν 21 χώρες, στην 7^η (στη χώρα μας, στο Βόλο), το 2013, αυξήθηκε σημαντικά ο αριθμός των συμμετεχόντων χωρών (37), ενώ στην 11^η προβλέπεται να συμμετάσχουν 48 χώρες.

Στη φετινή Ολυμπιάδα τη χώρα μας θα εκπροσωπήσουν 5 μαθητές, οι οποίοι επελέγησαν μετά από πολύ απαιτητικές εξετάσεις που πραγματοποιηθήκαν σε τέσσερις φάσεις και οργανώθηκαν από την Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Στην τέταρτη φάση οι ασκήσεις ήταν πολύ υψηλού επιπέδου, που αμφιβάλω αν θα μπορούσαν να τις λύσουν πολλοί τριτοετείς φοιτητές. Οι μαθητές που επελέγησαν είναι οι εξής:

Την προετοιμασία των μαθητών ανέλαβε μία ισχυρή ομάδα Καθηγητών Πανεπιστημίου, στην οποία πρωτοστάτησαν οι Καθηγητές Γιάννης Σειραδάκης, Νίκος Στεργιούλας, Κλεομένης Τσιγάνης, Παντελής Παπαδόπουλος και Κωνσταντίνος Μελίδης του Τμήματος Φυσικής του Α.Π.Θ., Λουκάς Ζαχείλας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Χαρά Παπαθανασίου από το Πανεπιστήμιο του Leiden στην Ολλανδία και Χρίστος Ξενάκης, Φυσικός, Επίτιμος Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας στο Βόλο.

Σημαντική βοήθεια προσέφεραν ακόμη η  Αναστασία Κόκορη (απόφοιτος  του ΑΠΘ, University College  London), Μάνος Βουρλιώτης (απόφοιτος του Τμήματος Φυσικής ΕΚΠΑ), Αντώνης Βαλμάς (φοιτητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων και Μηχανικών Η/Υ, ΕΜΠ), ο Αλέξανδρος Φιλοθόδωρος (υποψήφιος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο Zielona Gora της Πολωνίας) και ο Μάρκος Ασπρίδης (ερασιτέχνης αστρονόμος του Όμιλου Φίλων Αστρονομίας Θεσσαλονίκης). Η προετοιμασία των μαθητών σε νυχτερινές παρατηρήσεις πραγματοποιήθηκε στα Χάνια του Πηλίου και στις εγκαταστάσεις του ΑΠΘ στο Χολομώντα  Χαλκιδικής.

Η αποστολή, που εκπροσωπεί την Ελλάδα στην 11^η Διεθνή Ολυμπιάδα Αστρονομίας ?  Αστροφυσικής, θα αναχωρήσει από το αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης, το Σάββατο, 11 Νοεμβρίου 2017 για την πόλη Phuket της Ταϊλάνδης όπου θα συμμετάσχει στην Ολυμπιάδα.

Αναγνωρίζοντας τη σημασία της αποστολής, τα έξοδα προετοιμασίας και μετάβασης φέτος (όπως και πέρυσι) τα ανέλαβε το Ίδρυμα Ωνάση, ενώ τα τοπικά έξοδα έχει αναλάβει η διοργανώτρια χώρα.

Η ιστοσελίδα της 11^ης Διεθνούς Ολυμπιάδας Αστρονομίας και η Αστροφυσικής είναι:

https://ioaa2017.posn.or.th/

Θεσσαλονίκη, 09/11/2017