Χάλκινοι 2 Έλληνες μαθητές στην 4η Ολυμπιάδα Αστρονομίας και Αστροφυσικής
(Σχετικό άρθρο είχε αναρτηθεί στην Ιστοσελίδα το φθινόπωρο 2010)
Μετά το άρθρο ακολουθεί μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη
με τον καθηγητή του Α.Π.Θ. Γιάννη Σειραδάκη
 
 100829 Holomon 15 9 2010
 

Το χάλκινο μετάλλιο κέρδισαν δύο μαθητές της ελληνικής ομάδας, οι Ορφέας Βουτυράς από την Αθήνα και Γιώργος Λιούτας από τα Τρίκαλα, στη φετινή 4η Ολυμπιάδα Αστρονομίας και Αστροφυσικής, που πραγματοποιήθηκε από 12/09/2010 έως 21/09/2010 στο Πεκίνο.

Ένας ακόμα μαθητής, ο Νίκος Φλεμοτόμος από την Αθήνα ανέβηκε στο βάθρο, αποσπώντας τιμητική διάκριση. Εξ αυτών, ο Ορφέας Βουτυράς και ο Νίκος Φλεμοτόμος θα εγγραφούν ως πρωτοετείς φοιτητές στο ΕΜΠ, σε λίγες ημέρες. Εκτός από τους παραπάνω μαθητές, στη φετινή Ολυμπιάδα συμμετείχαν η Δέσποινα Παζούλη από τη Δράμα και ο Στέφανος Τύρος από την Καλαμάτα.

 

Της αποστολής ηγήθηκαν ο Καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του Α.Π.Θ. Γιάννης Σειραδάκης και ο Λέκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Λουκάς Ζαχείλας οι οποίοι σε συνεργασία με τους Καθηγητές του Τμήματος Φυσικής του Α.Π.Θ Χαράλαμπο Βάρβογλη και Κωνσταντίνο Μελίδη και τους φοιτητές του Τμήματος Φυσικής του Α.Π.Θ., Γιώργο Βαλογιάννη και Άγγελο Τσιάρα προετοίμασαν την ελληνική αποστολή στην ύλη της Ολυμπιαδας. Συμμετοχή στην προετοιμασία είχαν ο Αλέξανδρος Φιλοθώρος, φοιτητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου και ο ερασιτέχνης αστρονόμος Αριστείδης Βούλγαρης.

 

Στην 4η Ολυμπιάδα Αστρονομίας και Αστροφυσικής συμμετείχαν 22 χώρες από την Ευρώπη, την Ασία και τη Ν. Αμερική, με 110 περίπου μαθητές. Πρόκειται για τους μαθητές που επελέγησαν να εκπροσωπήσουν τις χώρες τους από όλο τον κόσμο. Ο πρώτος χρυσός μαθητής - Πολωνός- επέλυσε το 90% των θεμάτων.

Η 5η Ολυμπιάδα Αστρονομίας και Αστροφυσικής θα πραγματοποιηθεί στην Πολωνία, το Σεπτέμβριο του 2011.

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ http://tvxs.gr

Ακολουθεί συνέντευξη  του καθηγητή αστρονομίας Γιάννη Σειραδάκη στο block ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ

Να ξεκινήσουμε από την Ολυμπιάδα της Αστροφυσικής, στην οποία από όσο γνωρίζουμε είχατε πολύ σημαντικό ρόλο όσο αναφορά στο να καθιερωθεί ως θεσμός.

Η Ολυμπιάδα ξεκίνησε σαν ιδέα το 2006, κατά την διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης. Στην Πράγα είχε γίνει τότε και είχαμε αισθανθεί την ανάγκη να δημιουργηθεί μια Ολυμπιάδα όπως των μαθηματικών, της φυσικής, της χημείας, της πληροφορικής. Και ήρθαμε σε επαφή με τους ιθύνοντες κατά κάποιο τρόπο της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης και ιδιαιτέρως με μερικές εθνικές αντιπροσωπείες και έτσι ξεκίνησε η πρώτη Ολυμπιάδα που έγινε στην Ταϊλάνδη με πάρα πολύ μεγάλη επιτυχία. Έκτοτε Ολυμπιάδες έχουν γίνει στην Κίνα, η τελευταία, για την οποία βεβαίως έχετε ακούσει πολλά και ενδιάμεσα έχουμε πάει στην Ινδονησία και στην Τεχεράνη, στην Περσία.

Ο λόγος που σας ώθησε σε αυτή την ενέργεια;

Είναι ο λόγος για τον οποίο έγινε η Ολυμπιάδα και βεβαίως έπρεπε να γίνει ήταν για να μπορέσει να αναπτυχθεί το πολιτισμικό επίπεδο σε όλες αυτές τις χώρες με την ανάπτυξη της Αστρονομίας. Είναι πραγματικά πολύ όμορφο να κοιτάζει κανείς ψηλά αντί να ψάχνει να βρει κάτω στο χώμα αυτά τα εργαλεία που δυστυχώς καταρρακώνουν τα παιδιά μας.

Τι έχει να κερδίσει ένας νέος άνθρωπος με την ενασχόληση του με την Αστρονομία και τι είναι και αυτό που γοητεύει τα παιδιά περισσότερο;

Τα παιδιά τα οποία λαμβάνουν μέρος στην Ολυμπιάδα , δεν μπορώ να πω ότι έχουν μάθει την αστρονομία που έχουν μάθει αποκλειστικά στο σχολείο τους. Και μάλιστα το μάθημα που ήταν μέχρι τώρα επιλεγόμενο, φαίνεται ότι μπορεί να μην είναι στο επόμενο πρόγραμμα σπουδών καθόλου μέσα στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Πράγμα το οποίο νομίζω δεν θα είναι πολύ καλό.

Θα κερδίσει η ψυχή του. Ένας νέος άνθρωπος όπως τα παιδιά που έλαβαν μέρος στην Ολυμπιάδα του Πεκίνου φέτος ξεκινάνε συνήθως με την ώθηση των γονέων τους και την αγορά ενός τηλεσκοπίου. Ενός μικρού τηλεσκοπίου. Περίπου των 100, 200 ή 300 ευρώ. Με αυτά παρατηρούν τον ουρανό, εθίζονται να κοιτάνε ψηλά και όχι χαμηλά εκεί που υπάρχουν τα όργανα του θανάτου. Έτσι τα παιδιά αυτά σιγά σιγά ελευθερώνονται κοιτάζοντας ψηλά, μαθαίνουν για τον κόσμο γύρω μας, καταλαβαίνουν πόσο μικροί είμαστε, μέσα στην.. μέσα στις άπειρες αυτές διαστάσεις του σύμπαντος, και έτσι αρχίζουν και αποκτούν μια νέα φιλοσοφία και ιδιαιτέρως τα παιδιά που ήρθαν στην Ολυμπιάδα νομίζω πως ήταν καταπληκτικά.

Ποιές είναι οι προοπτικές έρευνας στην Ελλάδα σήμερα και ποιά είναι η θέση της Ελλάδας στην διεθνή επιστημονική σκηνή;

Η Ελληνική αστρονομία έχει πολύ καλό όνομα στο εξωτερικό, τα καλύπτει όλα, όλες τις κατευθύνσεις τις αστρονομίας. Παρόλα αυτά δεν έχουμε τον απαιτούμενο εξοπλισμό. Αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο το οποίο λειτουργεί βρίσκεται στον Σκίνακα στην Κρήτη, πάνω στον Ψηλορείτη. Και ένα δεύτερο τηλεσκόπιο βρίσκεται στο Κρυονέρι στη Πελοπόννησο. Δυστυχώς ένα πολύ ωραίο τηλεσκόπιο που έχει παραγγελθεί εδώ και πολλά χρόνια, δεν λειτουργεί ακόμα, είναι το περίφημο τηλεσκόπιο των 2,3 μέτρων στην Κιλίνη, πάνω απο το χιονοδρομικό των Καλαβρύτων, το οποίο το διαχειρίζεται το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και ελπίζουμε κάποτε να ξεκινήσει, αγωνιούμε για αυτό, οι αστρονόμοι όλης της χώρας.

Θα συμβουλεύατε ένα νέο φοιτητή ή ένα μαθητή που θέλει να ασχοληθεί με την αστρονομία να παραμείνει στην Ελλάδα και να σπουδάσει;

Θα πρότεινα να κάνει προπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα. Ένας νέος φοιτητής, ένας νέος ο οποίος θέλει να σπουδάσει αστρονομία θα μπορούσε να δώσει εξετάσεις, να μπει σε ένα τμήμα φυσικής ή μαθηματικών, κατά προτίμηση φυσικής γιατί χρειάζονται γνώσεις Αστροφυσικής, στην μοντέρνα αστρονομία και όταν πάρει το πτυχίο του από εδώ, που θα έχει αποκτήσει πολύ καλές γνώσεις, οι γνώσεις που αποκτούν οι φοιτητές, οι καλοί φοιτητές, στα πανεπιστήμια μας είναι ανώτερες ή ίσες με αυτές που αποκτούν οι φοιτητές των καλυτέρων πανεπιστημίων του κόσμου. Θέλω να το τονίσω αυτό. Οι γνώσεις είναι πάρα πολύ καλές για αυτούς που θέλουν, για αυτούς που πραγματικά παίρνουν τα επιλεγόμενα μαθήματα. Αργότερα για μεταπτυχιακές σπουδές θα συμβούλευα, θα έλεγα πως καλό θα ήταν να πάνε στο εξωτερικό, να μάθουν καινούργιες γνώσεις και να τις φέρουν πίσω. Δεν θέλουμε να συνεχίσουνε αυτό το οποίο κάνουμε εμείς, δεν θέλουμε να υπάρξει αιμοφιλία στην αστρονομία στην χώρας μας.

Και οι προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης, απορρόφησης στη χώρα μας;

Οι προοπτικές επαγγελματικής απορρόφησης είναι λίγες. Στη χώρα μας υπάρχουν γύρω στους 250 αστρονόμους αυτή τη στιγμή, οι οποίοι εργάζονται κυρίως σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, σε κέντρα ερευνών και μερικοί δουλεύουν, εργάζονται επίσης σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Παρόλα αυτά, αν κάποιος αγαπάει κάτι, αν κάποιος έχει ερωτευθεί με κάτι, δεν νομίζω πως θέλει προίκα. Επομένως νομίζω πως καλό θα κάνουν, τα παιδιά που πραγματικά θέλουν να γίνουν αστρονόμοι να επιμείνουν και αν θα είναι καλοί να ξέρουν πως οπωσδήποτε πως θα βρουν μία θέση στη χώρα μας.

Να μας μιλήσετε λίγο για τις τελευταίες αποστολές των τελευταίων χρόνων, για το επίπεδο των παιδιών, το ενδιαφέρον των παιδιών.

Οι αποστολές που έχουν γίνει κατά την διάρκεια των Ολυμπιάδων, σε διάφορα κράτη τα οποία έχουν συμμετάσχει, έχουν αναδείξει σε όλες τις Ολυμπιάδες πραγματικά ταλέντα. Ιδιαιτέρως κατά την τελευταία αποστολή στην Κίνα, στο Πεκίνο, δύο εξ αυτών πήραν χάλκινα μετάλλια, συναγωνιζόμενοι βεβαίως με τα καλύτερα μυαλά αστρονομίας του κόσμου. Την πρώτη θέση πήρε ένας Πολωνός, ο οποίος απάντησε το 90 τις εκατό των ασκήσεων και των ερωτήσεων. Οι δικοί μας φοιτητές πήραν το χάλκινο, λίγο αν προσπαθούσαν ακόμα θα είχαμε και ένα ασημένιο.

Όσον αφορά στο διαγωνιστικό κομμάτι, το επίπεδο των θεμάτων, το επίπεδο των άλλων χωρών;

Το επίπεδο των θεμάτων τα οποία τίθενται στις Ολυμπιάδες, είναι πολύ υψηλού επιπέδου. Εάν τολμούσα να βάλω αυτές τις ασκήσεις στους φοιτητές που παρακολουθούν το μάθημα της αστρονομίας, στο πανεπιστήμιο μας, πιστεύω πως πολύ λίγοι θα κατάφερναν να τις λύσουν.

Ποιά είναι η σχέση που υπάρχει αυτή τη στιγμή μεταξύ του πανεπιστημίου και του σχολείου; Κατά πόσο το εκπαιδευτικό σύστημα βοηθάει ένα παιδί να ανακαλύψει την κλίση του ως προς αυτόν τον τομέα;

Το εκπαιδευτικό σύστημα μέχρι τώρα είχε το μάθημα της αστρονομίας ως μάθημα επιλογής στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ομολογώ πως εκεί όσοι καθηγητές είχαν περάσει από τα πανεπιστημιακά έδρανα και είχαν ακούσει αστρονομία, έκαναν πάρα πολύ καλή δουλειά και για αυτό το λόγο υπάρχει μια έξαρση τουλάχιστον στην ερασιτεχνική αστρονομία στη χώρα μας αυτή τη στιγμή. Παρόλα αυτά ακούγεται πως στον καινούργιο νόμο για την δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η αστρονομία δεν θα είναι ούτε καν μάθημα επιλογής. Αυτό σημαίνει πως κανένα παιδί δεν θα μπορέσει να ακούσει αστρονομία κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Θα σταματήσουμε να έχουμε μαθητές για τις Ολυμπιάδες; Θα σταματήσουμε να βλέπουμε ψηλά και να βλέπουμε αυτόν τον απέραντο θαυμάσιο κόσμο;

Το κέρδος των παιδιών από την συμμετοχή τους στις Ολυμπιάδες, ακόμη και από την προετοιμασία για την συμμετοχή, δεδομένου ότι φέτος δεν υπήρχε ούτε οικονομικό έπαθλο, ούτε μοριοδότηση για να μπουν σε κάποια σχολή.

Τα παιδιά αυτά τα οποία φέρουνε τιμή στη χώρα μας, δεν παίρνουν καμία μοριοδότηση, δεν παίρνουν κανένα χρηματικό έπαθλο, το κάνουν για την τιμή των όπλων, για την ψυχή τους. Νομίζω πώς η πολιτεία θα έπρεπε να φροντίσει αυτά τα παιδιά τα οποία? τα οποία είναι εξαιρετικά, φέρνουν τη χώρας μας να αναγνωρίζεται στο εξωτερικό, θα μπορούσε τουλάχιστον η πολιτεία να αναγνωρίσει μοριοδοτώντας τα, επιτρέποντας παραδείγματος χάρη στα παιδιά αυτά να μπουν στα τμήματα επιλογής τους, στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Βεβαίως καταλαβαίνετε πως τα παιδιά αυτά θα μπαίνανε έτσι και αλλιώς. Δυο από αυτούς που είχαμε στην Ολυμπιάδα του Πεκίνου βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Παρόλα αυτά το κίνητρο το οποίο θα έδινε θα έδινε η πολιτεία στα παιδιά της χώρας μας θα ήταν μεγάλο.

Πώς βλέπετε το μέλλον αυτών των παιδιών;

Είμαι σίγουρος πως αυτά τα παιδιά θα συνεχίσουν και θα γίνουν αστρονόμοι, μερικά από αυτά τα παιδιά θα υπηρετήσουν στα δικά μας πανεπιστήμια, και μερικά από αυτά ίσως συνεχίσουν την καριέρα τους στο εξωτερικό. Πάντοτε όμως να ξέρετε πως εμείς οι Έλληνες που βγήκαμε στο εξωτερικό για πολλά χρόνια, πάντοτε βλέπουμε τη χώρα μας με αγάπη και επιζητούμε να επιστρέψουμε σε αυτή την όμορφη Ελλάδα μας.

Σχετικά με την προετοιμασία των παιδιών, πώς ακριβώς γίνεται, πώς γίνονται τα μαθήματα και τελικά υπάρχει κάποιο μυστικό που οδηγεί στην επιτυχία;

Τα παιδιά τα οποία έλαβαν μέρος στην Ολυμπιάδα, επέλεξαν καταρχήν από έναν διαγωνισμό ο οποίος έγινε σε τρείς φάσεις από την εταιρία Αστρονομίας και Διαστήματος που εδρεύει στον Βόλο. Η εταιρία αυτή είναι πολύ δραστήρια και κατάφερε να διοργανώνει κάθε χρόνο επί πολλά χρόνια τον μαθητικό αυτό διαγωνισμό. Φέτος πριν πάμε στην Ολυμπιάδα, η εταιρία Αστρονομίας και Διαστήματος έθεσε στην διάθεση μας, μαζί με το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, την Μονή Πάου στο Πήλιο, όπου κατεβήκαμε αρκετοί καθηγητές από το πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και από το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Επίσης παλαιοί Ολυμπιονίκες που είχαν συμμετάσχει σε Ολυμπιάδες, ερασιτέχνες αστρονόμοι και επί αρκετές μέρες θα έλεγα βομβαρδίζαμε αυτά τα παιδιά με γνώσεις, τα οποία όμως μας ζητούσαν ακόμα περισσότερες. Το δεύτερο στάδιο. Όταν έγινε αυτή η εκπαίδευση, τα παιδιά της Ολυμπιάδας, ήρθαν επίσης στις εγκαταστάσεις του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στον Χολωμόντα Χαλκιδικής, όπου εκεί επικεντρωθήκαμε ιδιαιτέρως σε παρατηρήσεις αλλά επίσης τους θέσαμε ερωτήματα διαγωνισμούς όπως αυτά που θα αντιμετώπιζαν στο Πεκίνο. Τα παιδιά.. ξανά τους δίναμε πολύ υψηλού επιπέδου ασκήσεις και ερωτήσεις. Τα παιδιά αυτά έγραψαν πάρα πολύ καλά, έγραψαν τις ερωτήσεις, έκαναν τις παρατηρήσεις και στην συνέχεια βεβαίως πανέτοιμοι εκπροσώπησαν τη χώρα μας στην Ολυμπιάδα του Πεκίνου.

Το δικό σας προσωπικό κίνητρο που συνεχίζετε να ασχολείστε με τα παιδιά όλα αυτά τα χρόνια; Και ποια η σημασία του να έρχονται κοντά στην αστρονομία και του να είναι η αστρονομία προσιτή σε μικρότερες ηλικίες και γενικότερα σε όλο τον κόσμο;

Θα μου επιτρέπετε σαν δάσκαλος πανεπιστημιακός να σας πω πως είναι χαρά σε εμάς το σκόρπισμα της γνώσης. Δεν επιζητούμε τίποτα περισσότερο. Πολλές φορές μάλιστα, δίνουμε πάρα πολύ από τον χρόνο μας και από το χρήμα μας για αυτό το σκοπό. Ίσως περιαυτολογώ αυτή τη στιγμή, αλλά νομίζω πως εκπροσωπώ τους συναδέλφους μου σε όλη τη χώρα, οι οποίοι κοπιάζουν και συνεχώς προσπαθούν να ανεβάσουν το πολιτισμικό της χώρας μας.

Τι είναι για εσάς η αστρονομία; Είχατε πει παλιότερα ότι ένα τηλεσκόπιο δεν διαφέρει και πολύ από ένα αρχαιοσκόπιο..

Ένα χρονοσκόπιο ίσως. Η Αστρονομία για εμένα η κορωνίδα των επιστημών. Περικλείει τις γνώσεις οι οποίες δίνονται στα μαθηματικά, στη φυσική, στη γεωγραφία, στη γεωλογία, δηλαδή για όλους αυτούς τους κλάδους, υπάρχει η αντίστοιχη μαθηματική αστρονομία, γεω-αστρονομία, χημική αστρονομία, βιο-αστρονομία. Έτσι λοιπόν πρέπει κανείς, όχι να είναι ακριβώς παντογνώστης, δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί πως είναι παντογνώστης στην εποχή μας, αλλά πρέπει να κατέχει ένα ευρύ πεδίο γνώσεων πριν γίνει αστρονόμος. Μην ξεχνάμε πως η αστρονομία ήταν μια από τις τέσσερις κυριότερες επιστήμες της αρχαίας Ελλάδας στην Τετρακτίδα, η οποία ήταν βεβαίως αυτή που αντιπροσώπευε τις επιστήμες στην αρχαία εποχή. Η αστρονομία για εμένα νομίζω πως είναι μια αγάπη, ένας έρωτας για κάθε τί το οποίο ψάχνω να βρω.

 

ΠΗΓΗ: ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ

http://www.rwf.gr