O Τόμας Έντισον (Thomas Alva Edison) γεννήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 1847 στο Οχάιο, έβδομο και τελευταίο παιδί του Σάμιουελ και της Νάνσι Έντισον.
O εφευρέτης που άλλαξε τον κόσμο
Στην ηλικία των επτά, η οικογένειά του μετακόμισε στο Μίσιγκαν, όπου και έζησε μέχρι τα δεκαέξι του χρόνια. Πήγε στο σχολείο μόλις για λίγους μήνες. Έμαθε γραφή, ανάγνωση και αριθμητική από τη μητέρα του, αλλά ανέκαθεν το κύριο χαρακτηριστικό του ήταν η περιέργεια και υπήρξε αυτοδίδακτος σε πολλούς τομείς. Αυτή η πίστη στη συνεχή αυτοβελτίωση καθόρισε τη ζωή του.
Ο Έντισον ξεκίνησε να εργάζεται σε πολύ μικρή ηλικία. Στα δεκατρία πουλούσε εφημερίδες και γλυκά σε ένα τοπικό σιδηροδρομικό σταθμό. Φαίνεται ότι περνούσε πολύ χρόνο διαβάζοντας επιστημονικά και τεχνικά βιβλία, ενώ είχε την ευκαιρία να μάθει πώς λειτουργεί ο τηλέγραφος. Στα δεκαέξι του ήταν αρκετά καταρτισμένος ώστε να δουλέψει ως τηλεγραφητής.
Η ανάπτυξη του τηλέγραφου ήταν το πρώτο βήμα της επανάστασης στην επικοινωνία και η βιομηχανία του τηλέγραφου επεκτεινόταν ταχύτατα το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Αυτή η ραγδαία ανάπτυξη έδωσε στον Έντισον την ευκαιρία να ταξιδέψει και να προσθέσει εμπειρίες. Ο Έντισον εργάστηκε σε πολλές πόλεις πριν φθάσει στη Βοστώνη το 1868. Εκεί εγκατέλειψε το επάγγελμα του τηλεγραφητή για να γίνει εφευρέτης. Η πρώτη πατέντα που κατοχύρωσε αφορούσε ένα ηλεκτρικό μηχάνημα εγγραφής ψήφου, μια συσκευή που σκοπό είχε να διευκολύνει τις ψηφοφορίες στο Κογκρέσο. Η εφεύρεση ήταν εμπορική αποτυχία και ο Έντισον αποφάσισε ότι στο μέλλον θα επινοούσε μόνο πράγματα που θα ήταν σίγουρος ότι ενδιέφεραν το κοινό.
To 1869 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη. Συνέχισε να εργάζεται σε εφευρέσεις που σχετίζονταν με τον τηλέγραφο και η πρώτη του επιτυχημένη επινόηση ήταν ένα βελτιωμένο διατρητικό μηχάνημα ταινίας τηλέγραφου. Για τη συγκεκριμένη συσκευή και ορισμένες ακόμη σχετικές εφευρέσεις, ο Έντισον αποκόμισε 40.000$. Xρησιμοποίησε τα χρήματα για να στήσει το πρώτο του μικρό εργαστήριο στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ, το 1871. Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, ο Έντισον εργάστηκε στο Νιούαρκ επινοώντας και κατασκευάζοντας συσκευές που βελτίωναν την ταχύτητα και την αποδοτικότητα του τηλέγραφου. Την ίδια περίοδο παντρεύτηκε με τη Μαίρη Στίλγουελ και έκανε οικογένεια.
Το 1876, ο Έντισον πούλησε την επιχείρησή του στο Νιούαρκ και μετακόμισε μαζί με την οικογένειά του στο χωριό Μένλο Παρκ, 40 χλμ. νοτιοδυτικά της Νέας Υόρκης. Εκεί εγκατέστησε το καινούργιο του εργαστήριο με όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό. Αυτό το εργαστήριο έρευνας και ανάπτυξης ήταν το πρώτο του είδους και αποτέλεσε πρότυπο για μεταγενέστερες επιστημονικές εγκαταστάσεις, όπως το Bell Laboratories. Συχνά το εργαστήριό του θεωρείται ως η μεγαλύτερή του εφεύρεση. Εκεί ο Έντισον άλλαξε τον κόσμο.
Η πρώτη μεγάλη εφεύρεση στο Μένλο Παρκ υπήρξε ο φωνογράφος. Η πρώτη μηχανή που μπορούσε να καταγράψει και να αναπαράγει τον ήχο έκανε μεγάλη εντύπωση και προσέδωσε στον Έντισον κύρος και παγκόσμια φήμη. Ο Έντισον περιόδευσε στις ΗΠΑ μαζί με τον φωνογράφο και προσεκλήθη στον Λευκό Οίκο για να κάνει επίδειξη του μηχανήματος στον Πρόεδρο Rutherford B. Hayes, τον Απρίλιο του 1871.
Στη συνέχεια, ο Έντισον ανέλαβε μία ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση. Η ιδέα του ηλεκτρικού φωτισμού δεν ήταν καινούργια και πολλοί είχαν εργαστεί πάνω σε αυτό. Αλλά μέχρι εκείνη τη στιγμή, καμία από αυτές τις απόπειρες δεν ήταν αρκετά πρακτική για ευρεία χρήση. Το επίτευγμά του δεν ήταν μόνο η κατασκευή της λυχνίας πυράκτωσης, αλλά ενός ολόκληρου συστήματος ηλεκτρικού φωτισμού το οποίο ήταν λειτουργικό, ασφαλές και οικονομικό. Μετά από μόλις ενάμιση χρόνο ενασχόλησης, η επιτυχία ήρθε με την πρώτη λάμπα να φωτίζει για δεκατρείς ώρες. Η πρώτη δημόσια παρουσίαση της νέας εφεύρεσης του Έντισον πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 1879, όταν όλο το εργαστήριο του Μένλο Παρκ φωτίστηκε ηλεκτρικά. Αφιέρωσε τα επόμενα επτά χρόνια στη δημιουργία της ηλεκτρικής βιομηχανίας. Τον Σεπτέμβριο του 1882, ο πρώτος εμπορικός σταθμός ηλεκτρικής ενέργειας ξεκίνησε τη λειτουργία του παρέχοντας φως και ενέργεια σε μια περιοχή ενάμιση τετραγωνικού χλμ και εγκαινιάζοντας την εποχή του ηλεκτρισμού.
Η επιτυχία του ηλεκτρικού φωτός έφερε στον Έντισον ακόμη περισσότερη δόξα και πλούτο, καθώς ο ηλεκτρισμός απλωνόταν σε όλο τον κόσμο. Οι διάφορες ηλεκτρικές εταιρείες του Έντισον συνέχισαν να αναπτύσσονται μέχρι το 1889, όταν και συνενώθηκαν για να σχηματίσουν την Edison General Electric. Παρόλη τη χρήση του ονόματός του στον τίτλο της εταιρείας, ο Έντισον ποτέ δεν είχε τον έλεγχο της. Όταν η Edison General Electric συγχωνεύθηκε με τον κυριότερο ανταγωνιστή της, την Thompson-Houston, το 1892, το Edison εγκαταλείφθηκε και η εταιρεία μετονομάστηκε σε General Electric.
Αυτή η περίοδος επιτυχίας σημαδεύτηκε από τον θάνατο της συζύγου του, Μαίρης, το 1884. Η εμπλοκή του στην επιχείρηση του ηλεκτρισμού είχε ως αποτέλεσμα ο Έντισον να περνά όλο και λιγότερο χρόνο στο Μένλο Παρκ. Μετά τον θάνατο της Μαίρης, ο Έντισον βρισκόταν όλο και λιγότερο εκεί, κατοικώντας στη Νέα Υόρκη μαζί με τα τρία του παιδιά. Ένα χρόνο αργότερα, κατά τη διάρκεια διακοπών σε φιλικό σπίτι στη Νέα Αγγλία, θα γνωρίσει τη Μίνα Μίλερ την οποία θα παντρευτεί τον Φεβρουάριο του 1886 και θα παραμείνουν μαζί μέχρι τον θάνατό του.
Λίγους μήνες μετά τον γάμο του, ο Έντισον μετακομίζει στο Γουέστ Όραντζ, όπου και χτίζει το καινούργιο του εργαστήριο αποτελούμενο από πέντε κτίρια. Το τεράστιο μέγεθος του εργαστηρίου τού επέτρεπε όχι μόνο να εργάζεται σε οποιουδήποτε είδους εφεύρεση, αλλά και να επεξεργάζεται ταυτόχρονα μέχρι και είκοσι εφευρέσεις. Κατά τη διάρκεια του Α? Παγκοσμίου Πολέμου, το εργαστήριο κάλυπτε περισσότερα από είκοσι εκτάρια και απασχολούσε 10.000 υπαλλήλους.
Μετά τα εγκαίνια του εργαστηρίου, ο Έντισον ξεκίνησε να εργάζεται και πάλι πάνω στον φωνογράφο, σχέδιο που είχε εγκαταλείψει για να ασχοληθεί με τον ηλεκτρισμό, στα τέλη της δεκαετίας του 1870. Στις αρχές του 1890, ξεκίνησε να κατασκευάζει φωνογράφους τόσο για οικιακή όσο και για επαγγελματική χρήση. Ανέπτυξε οτιδήποτε αφορούσε τον φωνογράφο, συμπεριλαμβανομένων των δίσκων γραμμοφώνου, εξοπλισμού για την εγγραφή δίσκων και εξοπλισμού κατασκευής δίσκων και σχετικών μηχανών. Η εξέλιξη και βελτίωση του φωνογράφου αποτέλεσε για τον Έντισον έργο ζωής που δεν το σταμάτησε μέχρι τον θάνατό του.
Παράλληλα, άρχισε να εργάζεται σε μια συσκευή που «κάνει για το μάτι ό,τι ο φωνογράφος κάνει για το αυτί» και επρόκειτο να εξελιχθεί στη σύγχρονη βιομηχανία του κινηματογράφου. Ο Έντισον παρουσίασε για πρώτη φορά κινούμενες εικόνες το 1891 και ξεκίνησε εμπορική παραγωγή «ταινιών» δύο χρόνια αργότερα, με μία παράξενη μηχανή γνωστή ως Black Maria. Όπως και με τον ηλεκτρισμό και τον φωνογράφο προηγουμένως, ανέπτυξε ένα ολοκληρωμένο σύστημα τόσο για την εγγραφή όσο και για την προβολή των «ταινιών». Στα τέλη της δεκαετίας του 1890, η νέα βιομηχανία είχε ριζώσει για τα καλά. Μέχρι το 1918, ο χώρος είχε γίνει τόσο ανταγωνιστικός που ο Έντισον αναγκάστηκε να εγκαταλείψει συνολικά την επιχείρηση.
Η επιτυχία του φωνογράφου και των κινούμενων εικόνων στα 1890 αντιστάθμισαν τη μεγαλύτερη αποτυχία του ως εφευρέτης. Όλη αυτή τη δεκαετία, ο Έντισον προσπαθούσε να βρει καινούργιες μεθόδους εξόρυξης μεταλλευμάτων σιδήρου, προκειμένου να ικανοποιήσει την ακόρεστη ζήτηση των εργοστασίων επεξεργασίας χάλυβα. Για να χρηματοδοτήσει την εργασία, πούλησε όλες τις μετοχές του στην General Electric. Παρά τα δέκα χρόνια δουλειάς και τα εκατομμύρια δολάρια που επενδύθηκαν στην έρευνα, ο Έντισον δεν κατάφερε ποτέ να κάνει τη διαδικασία εμπορικά πρακτική και έχασε όλα τα χρήματα που είχε επενδύσει. Αυτό θα σήμαινε χρεοκοπία αν δεν ασχολούνταν με τον φωνογράφο και τις κινούμενες εικόνες. Ο Έντισον μπήκε στον νέο αιώνα έτοιμος να αναλάβει τις επόμενες προκλήσεις.
Η νέα πρόκληση ήταν να αναπτύξει μια μπαταρία που θα χρησιμοποιούνταν σε ηλεκτρικά οχήματα. Ο Έντισον λάτρευε τα αυτοκίνητα και ήταν κάτοχος ενός πλήθους οχημάτων που κινούνταν με βενζίνη, ηλεκτρισμό και ατμό. Πίστευε ότι η ηλεκτρική προώθηση ήταν εμφανώς ο καλύτερος τρόπος κίνησης των αυτοκινήτων αλλά συνειδητοποίησε ότι οι συμβατικές μπαταρίες ήταν ακατάλληλες. Ο Έντισον ξεκίνησε να μελετά τη δημιουργία της αλκαλικής μπαταρίας το 1899. Αποδείχθηκε ότι ήταν το πιο δύσκολο έργο του και αφιέρωσε δέκα χρόνια για να κατασκευάσει μια πρακτική αλκαλική μπαταρία. Μέχρι να παρουσιάσει το νέο του επίτευγμα, τα βενζινοκίνητα οχήματα είχαν ήδη κερδίσει πολύ έδαφος και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είχαν περιοριστεί. Ωστόσο, η αλκαλική μπαταρία του Έντισον αποδείχτηκε χρήσιμη για την ενεργειακή τροφοδότηση φωτεινών σηματοδοτών, καραβοφάναρων και στις λάμπες των μεταλλωρύχων. Η αλκαλική μπαταρία έγινε η πιο προσοδοφόρα εφεύρεση του Έντισον και άνοιξε τον δρόμο για τη σύγχρονη αλκαλική μπαταρία.
Μέχρι το 1911, διάφορα εργοστάσια είχαν χτιστεί γύρω από το αρχικό εργαστήριο στο Γούεστ Όραντζ και το προσωπικό είχε αυξηθεί σημαντικά. Για να συντονίσει αποτελεσματικά τις διάφορες επιχειρήσεις του, ο Έντισον συνένωσε όλες τις εταιρείες που είχε ιδρύσει για να κάνει τις εφευρέσεις του στην Thomas A. Edison Incorporated, της οποίας πρόεδρος ήταν ο ίδιος. Εκείνη τη στιγμή, ο Έντισον είχε φτάσει στην ηλικία των 64 και άρχισε για μία ακόμη φορά να αλλάζει τον τρόπο ζωής του. Ο Έντισον άφησε σε άλλους τις περισσότερες από τις καθημερινές ασχολίες του στο εργαστήριο και στα εργοστάσια. Το ίδιο το εργαστήριο περιόρισε την πειραματική δουλειά και εστίασε στη βελτίωση των ήδη υπαρχόντων προϊόντων. Αν και ο Έντισον συνέχισε να κατοχυρώνει πατέντες για νέες εφευρέσεις, οι μέρες που ανέπτυσσε ριζοσπαστικά προϊόντα και δημιουργούσε βιομηχανίες, είχαν τελειώσει.
Η τελευταία πειραματική-ερευνητική δουλειά του Έντισον έγινε κατόπιν παρακλήσεως των φίλων του, Χένρι Φορντ και Χάρβεϊ Φάιρστοουν, στα τέλη της δεκαετίας του 1920. Του ζήτησαν να βρει μια εναλλακτική πρώτη ύλη για τα λάστιχα των αυτοκινήτων. Το φυσικό καουτσούκ έπρεπε να εισάγεται και είχε γίνει εξαιρετικά ακριβό. Ο Έντισον μελέτησε χιλιάδες διαφορετικά φυτά για να βρει το κατάλληλο υποκατάστατο και κατέληξε σε ένα είδος αγριόχορτου το οποίο μπορούσε να παράγει αρκετό λάστιχο.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η υγεία του επιδεινωνόταν συνεχώς. Είχε ήδη περάσει τα ογδόντα και υπέφερε από διάφορες παθήσεις. Τον Αύγουστο του 1931, ο Έντισον κατέρρευσε στο Γκλένμοντ. Τελικά απεβίωσε στις 18 Οκτωβρίου 1931, στις 3:21 π.μ.
ΠΗΓΗ: ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ FOCUS (Πέμπτη 27 Απριλίου 2006)
